به نقل از «ایسنا»

دخالت در حفاظت از کتیبه‌های ۲۵۰۰ ساله؛ آری یا خیر؟

تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۸۵۲۴۶

ایسنا/همدان سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان اعلام کرد: کتیبه‌های گنجنامه ۲۵۰۰ سال است که در فضای باز بوده و همچنان باقیمانده‌اند، اگر فرسایشی بوده در بازه ۵۰ تا ۱۰۰ سال اول برایش رخ داده و پس از آن فرسایش کُند شده بنابراین با هر گونه دستکاری ممکن است فرسایش تند کتیبه رقم بخورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار همدان پس از انتشار فیلم بالا رفتن مردی جوان از کتیبه‌های گنجنامه در فضای مجازی و انتقادات شدید کاربران نسبت به این موضوع، برای بررسی وضعیت کتیبه‌های گنجنامه در محل حاضر شد و مهلت یک هفته‌ای به میراث فرهنگی برای ساماندهی فضا و نرده‌کشی در اطراف کتیبه‌ها به منظور حفاظت بهتر از این آثار تاریخی داد.

سیدمجتبی حسینی با اشاره به اینکه این نرده‌کشی صرفاً سمت کتیبه‌های تاریخی گنجنامه انجام می‌شود تا از حضور افراد در این مکان منحصربفرد جلوگیری شود، خاطرنشان کرد: در ضمن ظرف ۱۰ روز آینده با دستگاه‌های اجرایی همچون شهرداری، میراث فرهنگی، راه و شهرسازی و منابع طبیعی نشستی برگزار می‌شود تا در رابطه با حفاظت بهتر از این آثار تاریخی و تأمین منابع مالی مورد نیاز در این رابطه هم‌اندیشی و تصمیم‌گیری صورت گیرد.

و اما مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در این‌باره در گفت‌وگو با ایسنا، اعلام کرد: به منظور تعیین نحوه حفاظت از کتیبه‌های تاریخی گنجنامه(نصب شیشه یا نرده) نیاز به تشکیل کمیته فنی است.

محسن معصوم‌علیزاده اظهارکرد: با توجه به اینکه کتیبه‌های گنجنامه به ثبت ملی رسیده، دارای ضوابط و قواعد خاصی است و نباید از آن عدول کرد به طوری که نمی‌توان خارج از ضوابط حریم و عرصه تصمیمی گرفت.

وی با اشاره به اینکه مولاژ کتیبه‌های گنجنامه در موزه هگمتانه نصب است، افزود: نیاز است با تشکیل کمیته فنی و براساس ضوابط و محدودیت‌های موجود موضوع ایجاد حفاظ مورد بررسی قرار گیرد و براساس نظر کارشناسان ذیربط نسبت به اتخاذ تصمیم در این زمینه اقدام خواهد شد.

معصوم‌علیزاده با اشاره به اینکه باید در این زمینه تصمیم مدیریتی گرفته شود، تصریح کرد: باید در کمیته فوق نسبت به ارائه راهکار مناسب در زمینه حفاظت از این اثر ۲۵۰۰ ساله تصمیم‌گیری صورت گیرد هر چند در طول این سال‌ها آسیب خاصی به اثر وارد نشده و امیدواریم از این پس نیز اتفاقی برایش نیفتد.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان نیز به خبرنگار ایسنا گفت: انجام هر گونه اقدامی به منظور حفاظت از کتیبه‌‎های گنجنامه طی یک هفته امکان‌پذیر نیست چرا که این مهم، نیاز به خردجمعی و تصمیم شوراهای استانی و وزارتخانه‌ای دارد.

اتابک صفری‌تورج اظهار کرد: این موضوع، وندالیسم فرهنگی است که بسیاری از شهرها با آن مواجه هستند و این اتفاقات طبیعی است به طوری که مثلاً در شوش با اسپری روی کتیبه‌ها اسم نوشته می‌‎شود و در بیستون محصور هم چند نفر عکس یادگاری می‌گیرند.

وی با بیان اینکه گذاشتن نرده و نگهبان برای کتیبه‌های گنجنامه را نمی‌توان متصور بود، تصریح کرد: کتیبه‌های گنجنامه جزو معدود کتیبه‌هایی است که ضوابط برایش تعیین شده و هر گونه حصارکشی در عرصه کتیبه‌ها ممنوع است و در این زمینه محدودیت وجود دارد.

صفری‌تورج با تأکید بر اینکه باید این موضوع در شورای فنی بررسی شود، شاید بتوان گه‌گاه نرده‌ای زد البته اگر آسیب منظری وارد نکند و جلوی دید را نگیرد و اتفاقی نیفتد، خاطرنشان کرد: این کتیبه‌های سنگی ۲۵۰۰ سال است در فضای باز بوده و همچنان باقیمانده‌اند، اگر فرسایشی بوده در بازه ۵۰ تا ۱۰۰ سال اول برایش رخ داده و پس از آن فرسایش کُند شده بنابراین هر گونه دستکاری و کار جدید مثلاً نصب شیشه تغییر شرایط نگهداری را برایش به همراه دارد و ممکن است فرسایش تند کتیبه رقم بخورد و آسیبش زیاد شود.

وی با بیان اینکه پیشنهاد می‌شود کتیبه‌های گنجنامه به همان شکل نگهداری شود، یادآور شد: آبشار گنجنامه و اثر غیرمنقول کتیبه در منطقه کوهستانی واقع هستند و نمی‌شود حصارکشی برایشان انجام داد، تنها راه مقابله با پدیده وندالیسم فرهنگی، کار رسانه‌ای و فرهنگ‌سازی است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه حدود ۱۰-۱۵ سال خبری از پدیده وندالیسم فرهنگی در استان همدان نبود، خاطرنشان کرد: مردم باید خود از آثار تاریخی محافظت کنند، شیرسنگی هم داخل میدانی پرتردد واقع شده و سال‌های سال بر روی آن روغن می‌‎زدند تا اینکه مردم به این سطح از آگاهی رسیدند که باید مراقبش باشند و دیگر تخریب در آن کمتر رخ می‌دهد.

وی با تأکید بر اینکه باید رسانه‌ها کمک کنند و فرهنگ‌سازی انجام دهند تا دیگر شاهد وندالیسم فرهنگی نباشیم، یادآور شد: موضوع حصارکشی و گذاشتن نگهبان به منظور حفاظت از کتیبه‌های گنجنامه باید در شورای فنی استان سپس کشور بررسی شود و مورد مطالعه قرار گیرد.

صفری‌تورج ادامه داد: برای بناهای این شکلی اگر هم کاری بخواهد انجام شود، باید مشاور ذی‌صلاح طرح داشته باشد و مورد بررسی قرار گیرد بنابراین انجام هر گونه اقدامی طی یک هفته امکان‌پذیر نیست چرا که این مهم، نیاز به خردجمعی و تصمیم شوراهای استانی و وزارتخانه‌ای دارد.

به گزرش ایسنا، کتیبه‌های گنجنامه نوشتارهایی از دوران داریوش بزرگ  و  خشایارشاه  هخامنشی است که بر دل یکی از صخره‌های الوند در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره عباس‌آباد حکاکی شده‌است.

کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستان، زبان ایلامی و بابلی نو نوشته شده‌اند. متن پارسی باستان در سمت چپ هر دو لوح جای گرفته‌ است و پهنایی معادل ۱۱۵ سانتی‌متر دارد. متن زبان ایلامی در وسط هر دو کتیبه نوشته شده و متن بابلی نو در ستون سوم قرار دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری کتیبه های گنجنامه آبشار گنجنامه میراث فرهنگی گنجنامه وندالیسم استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری نماز جمعه زنجان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی سیاسی استانی ورزشی صنایع دستی و گردشگری استان همدان کتیبه های گنجنامه وندالیسم فرهنگی حفاظت از کتیبه میراث فرهنگی ۲۵۰۰ سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۸۵۲۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قصه سنگلج به کجا رسید؟

اوایل اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ پریسا مقتدی ـ مدیر تماشاخانه سنگلج ـ از تخریب ساختمان همجوار این بنای تاریخی، که در سال ۱۳۸۸ به شماره ۲۷۴۶۹ در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است، خبر داد و با توجه به لرزش‌هایی که هنگام تخریب به این تماشاخانه وارد شده و از آنجا که این بنا روی قنات قرار گرفته و پیش‌تر هم فرونشست داشته است، ادامه تخریب ساختمان کناری و به دنبال آن گودبرداری و ساخت سازه‌ای جدید را تهدیدی جدی برای تماشاخانه سنگلج اعلام کرد. از سویی، تخریب این ساختمان ظاهرا غافلگیرکننده بوده، چون آنطور که مدیر کل هنر‌های نمایشی گفته آنها تا پیش از عید پیگیر بودند تا آن ساختمان به این تماشاخانه واگذار شود.

کاظم نظری ـ مدیر کل هنر‌های نمایشی ـ نیز گفته بود: «شهرداری تهران بدون هیچ‌گونه هماهنگی با وزارت میراث فرهنگی و گردشگری دست به این اقدام غیراصولی و غیرقانونی زده است و برای چال‌برداری در این مکان باید از وزارت ارشاد و میراث فرهنگی مجوز بگیرد»، اما محسن سعادتی ـ معاون میراث فرهنگی استان تهران ـ به ایسنا گفت که «شهرداری پیش از تعطیلات نوروز از اداره کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام گرفته بود و پاسخ به آن استعلام این است که طبق ضوابط حریم مصوب بافت سنگلج می‌توانند ساختمان را بسازند.»

معاون میراث فرهنگی استان تهران که به تازگی از تماشاخانه سنگلج و ساختمانی که در جوار آن تخریب شده، بازدید کرده است، اظهار کرد: ساختمان را شهرداری تخریب کرده و زمانی که از آن بازدید کردم درحال تخلیه نخاله‌ها بودند.

او در پاسخ به این پرسش که چرا با وجود آنکه تماشاخانه سنگلج در فهرست آثار ملی ثبت شده و عرصه و حریم مشخص دارد، ساختمان همجوار آن تخریب شده و متعاقبا اجازۀ ساخت سازۀ جدید در عرصه و حریم آن داده شده است؟ گفت: مِلکی که تخریب شده است و برای آن استعلام گرفته شده بود، بنای تاریخی و میراث فرهنگی نبوده است. از طرفی، طبق ضوابط حریم، اگر یک بنای تاریخیِ ثبت‌شده داخل حریم مصوب دیگری قرار داشته باشد، مقررات و ضوابط آن حریم مصوب، ملاک خواهد بود. ساختمانی که تخریب‌شده در بافت تاریخی سنگلج بوده، پس ضوابط حریم این بافت شامل حال آن می‌شود. شهرداری استعلام گرفته و این موارد به آنها ابلاغ و تاکید شده است که ملاک باید ضوابط عمومی حریم مصوب باشد.

معاون میراث فرهنگی استان تهران درباره اینکه براساس ضوابطی که میراث فرهنگی ابلاغ کرده است، ساختمان همجوار تماشاخانه سنگلج تا چند متر اجازه ساخت دارد؟ گفت: ساخت و ساز باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم بر حریم بافت سنگلج باشد، که سازه‌ها در حریم این بافت می‌توانند ۱۲ متر ارتفاع داشته باشند.

سعادتی در پاسخ به برخی اظهارت درباره ساخت ساختمانی ۲۰ طبقه در جوار تماشاخانه ثبت ملی سنگلج، اظهار کرد: از این موضوع اطلاعی ندارم. آنها باید مطابق با قوانین و ضوابط حاکم در بافت سنگلج این ساختمان را بسازند، که طبق این ضابطه می‌تواند تا ۱۲ متر باشد. در این مورد، ضابطه عمومی حریم مصوب ملاک عمل ما است.

معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به نگرانی‌های تماشاخانه سنگلج درباره آسیب و خسارات احتمالی وارده به این بنای قدیمی، با توجه به لرزه‌هایی که هنگام تخریب ساختمان همجوار به آن وارد شده و خطراتی که از بابت تشدید فرونشست پیش‌بینی شده است، تاکید کرد: هنگام ساخت سازۀ همجوار نباید خسارتی به ملک ثبت ملی‌شده تماشاخانه سنگلج وارد شود و معیار‌های مهندسی و حفاری در حریم مصوب باید مدنظر قرار گیرد.

سعادتی در پاسخ به نگرانی‌هایی نسبت به عمق گودبرداری ساختمان جدید واحتمال ساخت طبقات بیشتر در زیر زمین که تماشاخانه سنگلج را در تهدید بیشتر قرار خواهد داد، گفت: درباره ساخت طبقات در عمق زمین اطلاعی ندارم. به هر حال میراث فرهنگی بازدید‌های مستمر خود را خواهد داشت تا مشکلی پیش نیاید. برای ما هم بنا‌های تاریخی که ثبت ملی شده‌اند خط قرمز هستند. میراث فرهنگی در کنار تماشاخانه سنگلج است و تا جایی که بتواند از آنها دفاع می‌کند.

منبع: ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری